Diehtu Suoma sosiáladorvvus
Suoma sosiáladorvovuogádat vuođđuduvvá vuosttaš sajis riikkas orrumii. Muhtin EU-láhkaásaheami dehe riikkaidgaskasaš sosiáladorvosoahpamuša heivehandiliin olbmos sáhttá leat vuoigatvuohta Suoma sosiáladorvvu ovdamuniide, vaikko son ii oro bissovaččat Suomas.
Suomas buresbirgenguovlluin lea ovddasvástádus máŋggain sosiála- ja dearvvašvuohtabálvalusaid ordnemiin, dego almmolaš dearvvašvuohtafuolahusas. Suomas sosiáladorvvu ovdamuniid hálddaša earret eará Áel.
Suomas orrumiin dárkkuhuvvo dábálaččat, ahte dus lea ruovttugielda Suomas. Digi- ja väestötietovirasto (sámás: Digi- ja álbmotdiehtovirgelágádus) (ovddeš magistráhta) registrere olbmo gieldda orrun ruovttugieldalága vuođul. Ruovttugielda registrerejuvvo álbmotdiehtoregistarii ja dat dárkkuha, ahte sáhtát geavahit buot iežat buresbirgenguovllu ordnen sosiála- ja dearvvašvuohtabálvalusaid. Mávssát bálvalusaid geavaheamis dušše buresbirgenguovllu áššehasmávssu. Iežat buresbirgenguovllus lea ovddasvástádus goluin, mat leat šaddan dearvvašvuohtafuolahusa dikšumis.
Suoma sosiáladorvui gullet maid ruhtaovdamunit, maid hálddašit earenoamážit Áel, bargoealáhatlágádusat ja barggohisvuohtakássat. Ovdamearkka dihte bargoealáhatlágádusat mákset bargoealáhagaid ja bargguhisvuohtakássaid ovddasvástádussan lea dietnasii čatnasan bargguhisvuohtabuhtadusa máksin. Áel máksá máŋggaid sosiáladorvvu ovdamuniid, dego mánáidruđa, buohcanbeaiveruđa, bargomárkandoarjaga ja álbmotealáhaga. Dasa lassin Áel máksá buohccedikšunbuhtadusaid, go geavahat Suomas priváhta dearvvašvuohtafuolahusa bálvalusaid dehe oasttát apteaikkas reseaptadálkasiid.
EU-láhkaásaheapmi sáhttá addit vuoigatvuođa almmolaš dearvvašvuohtafuolahusa bálvalusaid geavaheapmái ja Suoma sosiáladorvvu ovdamuniide, vaikko it oroše Suomas
EU-láhkaásaheapmi dehe riikkaidgaskasaš sosiáladorvosoahpamuš sáhttá addit dutnje vuoigatvuođa Suoma sosiáladorvvu ovdamuniide, vaikko it oro Suomas bissovaččat. Dábálaččat lea gažaldat nuppi EU- dehe Eeg-riikkas dehe Sveiccas boahtán bargis, gii oažžu bargamis vuođul vuoigatvuođa muhtin dehe buot sosiáladorvvu ovdamuniide Suomas, vaikko son ii oro bissovaččat Suomas.