Jos don leat duhtameahttun iežat oažžun dikšumii

Jos don leat duhtameahttun iežat oažžun dikšumii dehe dasa, mot dearvvašvuohtafuolahusa bargoveahka lea meannudan duinna, lea buorre vuosttaš sajis ságastallat áššis dikšunaddiin. Ságastallamiin dikšunaddi olbmuin dehe su hoavddain sáhttet dávjá čilgejuvvot ja divvojuvvot dáhpáhuvvan meattáhusat ja váillit. Dárbbu mielde buohcceáittardeaddji sáhttá veahkehit du ášši čielggadeamis. Dikšunaddi galgá seahkanit vigiide.

Jos ášši ii čovdojuvvo ráđđádallamiin, sáhtát dahkat muittuhusa dehe guoddalusa. Muittuhusa dehe guoddalusa sáhttá dahkat maid nuppi olbmo beales.

Muittuhus dahkkojuvvo dearvvašvuohtafuolahusa doaibmaovttadaga njunnošii

Jos dikšunbáikkis ollašuhtton ságastallamiin ii leat áhpu, sáhtát dahkat muittuhusa dikšunbáikki ovddasvástideaddji hovdii.

• Daga muittuhusa váldonjuolggaduslaččat čálalaččat dearvvašvuohtafuolahusa doaibmanovttadaga jođiheaddji doaktárii.  Dávjá dikšunbáikkis lea oažžumis skovvi, mainna sáhttá ráhkadit muittuhusa čálalaččat. Muittuhus sáhttá dahkkojuvvot maid njálmmálaččat earenoamáš ákka geažil.
• Čále nu čielga govvádusa go vejolaš áššis, mas hálidat dahkat muittuhusa, ja namut olbmuid, geaid muittuhus guoská. Jos it dieđe dehe muitte namaid, muital nu dárkket go vejolaš dáhpáhusa áigemuttus.
• Dearvvašvuohtafuolahusa doaibmaovttadat galgá vástidit du muittuhussii čálalaččat govttolaš áiggis, sulaid mánu siste dan guođđimis. Vástádusas galgá čielgat, mot du ášši lea čielggaduvvon dikšunbáikkis ja makkár doaibmabijuide muittuhus lea dolvon.
• It sáhte váidalit muittuhusas addojuvvon vástádusas.

Guoddalus dahkkojuvvo guovlohálddahusa virgedoaimmahahkii dehe Sosiála- ja dearvvašvuohtasuorggi lohpe- ja gozihanvirgedoaimmahahkii (Valvira)

Sáhtát dahkat guoddalusa, jos dikšumis leat du mielas vigit.

• Guoddalus dahkkojuvvo Valvirai dalle, go ášši guoská dikšumis duššan dehe váddásit roasmmehuvvan buohcci ja guoddaleaddji vávjá dikšunmeattáhusa. Guoddalus sáhttá dahkkojuvvot friddjahápmásaččat dehe guoddalanskoviin, mii gávdno Valvira fierbmesiidduin.
• Eará dikšunguoddalusat dahkkojuvvojit dan guovlohálddahusa virgedoaimmahahkii, man guovllus olmmoš lea dikšojuvvome.
• Valvira dehe guovlohálddahusa virgedoaimmahat sáhttá addit dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolbmui dehe doaibmabáikki njunnošii cuigehusa dehe mearrádusa vigiid divvuma várás. Mearrádussii sáhttá laktojuvvo áittasáhkku. Lágádusa doaibma sáhttá maid gildojuvvot.
• Valvira sáhttá addit dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolbmui čálalaš cuigehusa dehe ráddjet su ámmátvuoigatvuođaid. Ámmátvuoigatvuođat sáhttet maid sihkkojuvvot.

Guoddalusain ii sáhte earáhuhttit dehe gomihit doaktára dehe bátnedoaktára dahkan diagnosa dehe dikšunmearrádusa. Guoddalusain ii maid sáhte oažžut ruđalaš buhtadusa buohccevahágii, muhto buhtadus galgá ohccojuvvot Buohccedáhkádusguovddážis.

Valvira ja guovlohálddahusa virgedoaimmahagat sáhttet sirdit daidda boahtán guoddalusa gieđahallamii vuohččan muittuhussan dan doaibmaovttadagas, man guoddalus guoská. Sirdimis ilmmuhuvvo álohii guoddaleaddjái.

Jos don leat duhtameahttun addojuvvon dikšuma viidodahkii

Jos don leat duhtameahttun almmolaš dearvvašvuohtafuolahusas iežat oažžun dikšuma viidodahkii, čielggat vuosttaš sajis ášši dikšunaddiin. Jos ášši ii čovdojuvvo ja leat ain duhtameahttun, sáhtát dahkat ohcamuša hálddahusriektái, gos ášši gieđahallojuvvo hálddahusriidoáššin. Ohcamuščállosis galget namuhuvvot doaibmabidju, mii gáibiduvvo, sihke gáibádusa ákkat.

Hálddahusriidoášši johttáhuvvo nu ahte dahkkojuvvo ohcamuš hálddahusriektái. Ohcamuša čuozáhahkan lea gielda dehe gieldaovttastupmi, mas lea dikšuma ordnenovddasvástádus.