Láhkarievdadus rájiid rasttildeaddji dearvvašvuođa fuolahusas boahtá vuoibmái miessemánus
4.4.2023
Láhkarievdadusat, mat gusket rájiid rasttildeaddji dearvvašvuođa fuolahusa, bohtet vuoibmái 1.5.2023. Láhkaođastusa mielde buhtadusaid mieđiheapmi rievdá dain diliin, main áššehas lea vásedin ohcalan dikšuma várás EU- dehe Eeg-riikii, Sveicii dehe Stuora-Británniai. Láhkaođastus ii váikkut buhtadusaide dalle, juos gažaldagas lea ovdamearkka dihte fáhkkestaga buohccán olgoriikkain.
Ovdalohpi direktiivva mielde ii ođđasis spiehkastettiin váldojuvvo atnui 2024 rájes, daningo dearvvašvuohtafuolahusa bálvalusválljahupmái eai dálá áigge gula dakkár doaibmabijut, mat deavddále dan gáibádusaid. Lassidieđut Kela dieđáhusas.
Dásseválddi presideanta lea váfistan rájiid rasttildeaddji dearvvašvuođa láhkaođastusa. Láhka boahtá vuoibmái 1.5.2023.
Ođastus dárkkuha rievdadusaid ovdamearkka dihte buhtadusaid mieđiheapmái, go ohcalat iešoaivves dikšuma váste EU- dehe Eeg-riikii, Sveicii dehe Stuora-Británniai. Dás maŋás oaččut buhtadusa eanemusat dan veardde, maid seammalágán dikšun livččii máksán Suomas iežat buresbirgenguovllus. Kela (Áel) jearrá dárbbatlaš dieđuid buresbirgenguovllustat. Muhtin diliin rievdadus sáhttá dárkkuhit ovddit stuorit buhtadusaid. Don galggat goitge álohii máksit áššehasmávssu, man Suoma almmolaš dearvvašvuođa dikšun livččii bearran dávisteaddji dikšumis.
Buhtadusmálle atnui máhccevaččat
Go láhkaođastus boahtá vuoibmái, de rievdadusat buhtadusaid mieđiheapmái bohtet atnui máhccevaččat 1.1.2023 rájes. Juos don leat ohcalan dikšuma váste olgoriikkaide jagi 2023 bealde, mieđihuvvojit buhtadusat ođđa lága mielde.
Juos ohcalat olgoriikkaide dikšuma várás almmá ovdalobi haga, don galggat vuohččan máksit ieš dikšuma goluid ja ohcat maŋálgihtii buhtadusaid Kelas. Buhtadusaid mieđiheami eaktun lea dás maŋás sáddenbábir, juos Suomas dávisteaddji dikšumii livččii dárbbahuvvon dakkár. Dikšun galgá maid gullat Suoma almmolaš dearvvašvuođa fuolahusa bálvalanválljahupmái.
Láhkarievdadusa mielde atnui váldojuvvo maid ođđa ovdalohpi buohccedirektiivva mielde jagi 2024.
Buhtadusaid meari sáhttá diđoštallat ovddalgihtii
Láhkaođastusa mielde sáhtát dás maŋás diđoštallat ovddalgihtii Kelas dan, makkár buhtadusaid don sáhtát dás maŋás oažžut dikšumis. Kela buhtte goluid iežas árvvoštallama mielde, juos loahpalaš dikšun dávista ilmmuhusastat addin dieđuide. Ovdailmmuhusmeannudeapmi váldojuvvo atnui 1.5.2023. Skovvi, mii adnojuvvo ilmmuhusas, almmustuhttojuvvo maŋŋel.
Fáhkkestaga buohccáma buhtadusat eai rievdda
Láhkaođastus guoská dakkár diliid, main áššehas vásedin ohcala iešoaivves dikšuma váste nuppi riikii ja ohcá dikšumis buhtadusaid maŋálgihtii. Buhtadusat eai nappo rievdda dakkár dilis, mas buohccát mátkkoštettiinat dehe mátkkoštat dikšuma váste Kela mieđihan EU-ásahusa 883/2004 mieldásaš ovdalobiin.
Juos dárbbahat dikšuma mátkkoštettiin EU- dehe Eeg-riikkain, Sveiccas dehe Stuora-Británnias, beasat dikšumii eurohpalaš buohccedikšungoarttain (suomagillii) ja mávssát ieš dušše báikkálaš áššehasmávssu. Juos juoga sivas šattat máksit buot goluid ieš, sáhtát ohcat maŋálgihtii buhtadusaid Kelas dehe gažaldatvuloš riikka buohcanoadjolágádusas.
Kontáktačuokkis neavvu
Rájiid rasttildeaddji dearvvašvuođa fuolahusa kontáktačuokkis fállá oppalašlundosaš neavvuma áššiin, mat laktásit riikkaidgaskasaš buohccedikšumii. Eat dattetge gieđahala heaggadieđuid dehe váldde vuostá ohcamušaid.
Áigeguovdilastit siidduideamet, go láhkaođastus boahtá vuoibmái miessemánu.
Lassidieđut
Kela: Olgoriikkain ožžojuvvon buohccedikšuma goluid buhtten rievdá (suomagillii)