Čuovo Brexita váikkuhusaid buohccedikšumii Kela siidduin
12.12.2019
Stuora-Británnia earráneapmi Eurohpa uniovnnas váikkuha Stuora-Británnias orodeddjiid vuoigatvuođaide oažžut buohccedikšuma. Sáhtát čuovvut Kela siidduin varaseamos dili EU-earu geavada váikkuhusain buohccedikšumii. Maiddái sosiála- ja dearvvašvuohtaministeriija dieđiha siidduinis brexitis.
Goas Brexit dáhpáhuvvá?
Stuora-Británnia ilmmuhii njukčamánu 2017 iežas áigut earránit Eurohpa uniovnnas. Earu mearreáigi lea guhkiduvvon Stuora-Británnia ja EU:a gaskavuođa soahpamušain golmma háve, ja dálá dili mielde mearreáigi nohká 31.1.2020. Stuora-Británnia sáhttá goitge earránit EU:s ovdalnai, juos earrosoahpamuš boahtá vuoibmái árat.
Juos Stuora-Británnia earrána EU:s, earru sáhttá dáhpáhuvvat juogo EU:a ja Stuora-Británnia ráđđádallan earrosoahpamuša mielde dehe almmá soahpamuša haga. Earus soahpamušain ja soahpamuša haga leat earálágán váikkuhusat buohccedikšumii.
EU-earru soahpamušain: du vuoigatvuohta dikšumii ja buohccedikšunbuhtadusaide seailu jagi 2020 loahpa rádjái
Du vuoigatvuohta dikšumii ja buohccedikšunbuhtadusaide gaskaboddasaš orodeami dehe orruma áigge seailu earrosoahpamuša sirddaáiggi, dehege 31.12.2020 rádjái. Sáhtát geavahit Kela mieđihan eurohpalaš buohccedikšungoartta Stuora-Británnias, juos ovdamearkka dihte buohccát fáhkkestaga luomus, dehe juos orut gaskaboddasaččat Stuora-Británnias ovdamearkka dihte oahpuidat geažil. Dávisteaddji ládje Stuora-Británnias Supmii boahttiin seailu vuoigatvuohta dikšumii ja buohccedikšunbuhtadusaide gaskaboddasaš Suomas orodeami dehe orruma áigge sirddaáigge lohppii.
Juos mátkkoštat sirddaáigge dikšuma várás Stuora-Británniai ovdalobi haga, de don it sáhte oažžut dikšuma goluin Kela-buhtadusaid. Juos fas mátkkoštat dikšuma várás Stuora-Británniai ovdalobiin, de don oaččut dikšuma seamma háddái go báikkálaš orrut Stuora-Británnias gitta sirddaáigge loahpa rádjái.
EU-earru soahpamuša haga: don it sáhte geavahit eurohpalaš buohccedikšungoartta Stuora-Británnias
Juos don orodat gaskaboddasaččat Stuora-Británnias, de don it oaččo doppe šat dikšuma Kela mieđihan eurohpalaš buohccedikšungoarttain. Juos gulat Suoma sosiáladorvvu vuollásažžan, de don sáhtát ohcat iežat mátkái dárbbašan vealtameahttun buohccedikšuma goluin maŋálgihtii buhtadusa Kelas. Buohcanoadjolága mielde buhtadus gokčá goitge dušše oasi goluin. Mátkki áigái gánnáhanai váldit mátkedáhkádusa.
Dávisteaddji ládje, juos don boađát Stuora-Británnias Supmii ovdamearkka dihte lupmui, de don it sáhte geavahit Suomas eurohpalaš buohccedikšungoartta. Dus lea vuoigatvuohta duššefal hohpolaš buohccedikšumii Suomas ja govččat ieš buot dikšungoluid.
Juos orut Stuora-Británnias, de don galggat čielggadit riikka eiseválddiin, mot du buohccedikšun ordnejuvvo.