Buohccedikšunvuoigatvuođat seilot ovddešlágánin Brexita sirddabaji áigge
31.1.2020
EU ja Stuora-Británnia leaba ráđđádallan soahpamuša EU-earus (brexit), mii boahtá vuoibmái 1.2.2020 rájes. Earrosoahpamuš doallá sisttis sirddaáiggi 31.12.2020 rádjái.
Du vuoigatvuohta dikšumii ja buohccedikšunbuhtadusaide Stuora-Británnias gaskaboddasaš orodeami dehe orruma áigge seailu earrosoahpamuša sirddabaji áigge, dehege 31.12.2020 rádjái. Don sáhtát geavahit Suoma mieđihan eurohpalaš buohccedikšungoartta dehe bássa Stuora-Británnias, juos ovdamearkka dihte buohccát fáhkkestaga luomus, dehe juos orut gaskaboddasaččat Stuora-Británnias ovdamearkka dihte stuđeremiid dihte.
Seamma ládje Stuora-Británnias Supmii boahttiid vuoigatvuohta dikšumii ja buohccedikšunbuhtadusaide gaskaboddasaš Suomas orodeami dehe orruma áigge seailu sirddabaji lohppii. Stuora-Británnia mieđihan eurohpalaš buohccedikšungoarta ja bássa gusto Suomas sirddabaji áigge.
Juos hálidat mátkkoštit Stuora-Británniai EU-earu sirddaáiggi geavahit doppe dearvvašvuohtabálvalusaid, de gávnnat siidduineamet oppalašdieđu dikšuma várás ohcaleamis olgoriikkaide .
Brexit sáhttá váikkuhit sirddaáiggi maŋŋel – čuovo Kela brexit-siiddu
Dálá dieđu mielde, juos orodat gaskaboddasaččat Stuora-Británnias sirddaáiggi maŋŋel, de don it oaččo šat dikšuma Suoma mieđihan eurohpalaš buohccedikšungoarttain dehe bássain. Juos don gulat Suoma sosiáladorvui, de don sáhtát ohcat mátkkistat dárbbahan vealtameahttun buohccedikšuma goluin jälkikäteen korvausta Kelasta (sámás: maŋálgihtii buhtadusa Kelas). Buhtadus buohccedikšunlága mielde gokčá goitge dušše oasi goluin. Juos mátkkoštat Stuora-Británnias sirddaáiggi maŋŋel, de mátkki boddii gánnáhanai váldit mátkedáhkádusa. Seamma ládje, juos boađát sirddaáiggi maŋŋel Stuora-Británnias Supmii ovdameakka dihte lupmui, de don it sáhte geavahit Suomas eurohpalaš buohccedikšungoartta dehe Stuora-Británnia mieđihan bássa.
Juos don orut Stuora-Británnias, de don galggat čielggadit riikka eiseválddiin, mot de buohccedikšun ordnejuvvo.
Fuobmáthan, ahte dilli sáhttá vel rievdat. Kela dievasmahttá ižas Brexit-siidduide dieđuid maid sirddaáiggi váikkuhusain, mat dáhpáhuvvet maŋŋel, go lassidiehtu lea oažžunsajis.